Trên chặng đường hành quân lịch sử, từ ngày Toàn quốc kháng chiến đến ngày trở về giải phóng Thủ đô, vượt qua biết bao gian khổ, hy sinh, quân và dân Hà Nội đã lập nên mốc son chói lọi làm nức lòng quân và dân cả nước.
Ngày Giải phóng Thủ đô là thành quả to lớn sau 9 năm kháng chiến trường kỳ quân dân cả nước, đây là kết quả trực tiếp của đại thắng Điện Biên Phủ, buộc thực dân Pháp phải ngồi vào bàn thương lượng và ký hiệp định Giơnevơ ngày 20/7/1954, chấp nhận rút khỏi miền Bắc Việt Nam. Để ôn lại ký ức lịch sử này, hãy cùng Viettel Money tìm hiểu chi tiết hơn ở bài viết dưới đây nhé!
Bối cảnh lịch sử ngày Giải phóng Thủ Đô
Vào năm 1954, ngay sau chiến thắng lẫy lừng Điện Biên Phủ, Hiệp định Giơnevơ được ký kết và lệnh đình chiến ở Đông Dương có hiệu lực. Nhờ quá trình đấu tranh sôi nổi, vào ngày 30/09/1954 và ngày 02/10/1954 tại Ủy ban Liên hợp đình chiến Trung ương, Hội đồng Chính phủ, Ủy ban quân chính thành phố Hà Nội được thành lập và chính thức tiếp quản thành phố Hà Nội theo nghị quyết ngày 17/09/1954.
Diễn biến ngày 08/10/1954
Trước sức mạnh đấu tranh của quân và dân Hà Nội, cuối tháng 9-1954, Bộ Chỉ huy quân chiếm đóng Pháp chấp nhận rút khỏi Thành phố đúng thời hạn. Ngày 08-10-1954, Ban Tiếp nhận Quân sự của ta triển khai ở 06 khu vực nội thành và huyện Gia Lâm, tiếp nhận bàn giao cơ quan và các vị trí quân sự.
Bộ đội ta tiến vào Đê La Thành, Vĩnh Tuy, Ngã Tư Sở, Cầu Giấy, Nhật Tân và bố trí canh gác cùng lính Pháp ở những vị trí cần thiết. Lực lượng tự vệ nhà máy cùng nhiều công nhân đến canh gác bảo vệ các nhà máy, xí nghiệp của mình. Trên các đường phố, cờ đỏ sao vàng, cổng chào và khẩu hiệu xuất hiện, hoan nghênh bộ đội và chính quyền cách mạng trở về Thủ đô. Địch rút đến đâu, ta tiếp quản đến đó.
Diễn biến ngày 09/10/1954
Sáng 9-10-1954, từ 6 giờ, các đơn vị bộ đội tiền trạm theo nhiều đường, từ ngoại thành vào nội thành, chia làm nhiều cánh quân tiến vào năm cửa ô chính, rồi từ đó tỏa đi khắp nơi. Bộ đội ta đã tiếp quản ga Hàng Cỏ, Phủ toàn quyền, khu Đồn Thủy, khu hồ Hoàn Kiếm, Bắc Bộ Phủ…
16 giờ, quân đội Pháp rời khỏi thành phố, lặng lẽ rút sang phía đông cầu Long Biên. 16 giờ 30 phút, quân đội ta hoàn toàn kiểm soát TP Hà Nội, tiếp quản thành phố gọn gàng và trật tự.
Diễn biến ngày 10/10/1954
Sáng sớm ngày 10/10/1954 nhân dân Thủ đô với quần áo chỉnh tề, mang cờ, hoa, ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh thành đội ngũ trật tự theo từng khối đơn vị như công sở, xí nghiệp, trường học, khu phố…tập trung đi tới những con đường được thông báo bộ đội sẽ đi qua.
Từ ngoại thành, qua các cửa ô, từng đoàn quân tiến sâu vào nội thành với nhiệm vụ thiêng liêng cao cả tiếp quản Thủ đô. Đoàn xe đầu tiên do thiếu tướng Vương Thừa Vũ, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Hà Nội và bác sỹ Trần Duy Hưng, Phó chủ tịch dẫn đầu. Đúng 8 giờ, cánh quân phía Tây xuất phát từ quần ngựa do Trung đoàn trưởng Nguyễn Quốc Trị, anh hùng quân đội dẫn đầu. Các chiến sĩ diễu binh qua Kim Mã, Hàng Đẫy, Cửa Nam, Hàng Bông, Hàng Đào… đến 9h45 tiến vào Cửa Nam, thành Hà Nội.
8h45, Cánh quân phía Nam thuộc hai Trung đoàn 88 và 36 xuất phát từ Việt Nam học xá, tiến quan Bạch Mai, phố Huế, vòng quanh Hồ Gươm vòng lại đóng ở khu vực Đồn Thủy.
Đến 9h30 Đoàn cơ giới và pháo binh xuất phát từ Bạch Mai, qua Phố Huế, đến 10h15 đến Bờ Hồ, qua hàng Đào, Hàng Ngang, chợ Đồng Xuân, rẽ sang đường Cửa Bắc tiến vào Thủ đô. Nhân dân hò reo phất cờ. Cả Hà Nội đều hân hoan, phấn khởi chào đón đoàn quân giải phóng. Hà Nội ngập tràn những lời ca, tiếng hát chào đón đoàn quân chiến thắng trở về.
Cùng với những tiếng reo hò và niềm vui khôn xiết của nhân dân thủ đô, vào lúc 15 giờ ngày 10/10/1954, hàng trăm nghìn người dân dự Lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ chức tại sân vận động Cột Cờ. Chủ tịch Ủy ban Quân chính Vương Thừa Vũ đã trân trọng đọc lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhân ngày giải phóng
Ý nghĩa lịch sử ngày Giải phóng Thủ đô
Ngày Giải phóng Thủ đô Hà Nội có thể nói là cột mốc quan trọng khi miền Bắc Việt Nam đã hoàn toàn thoát khỏi ách thống trị của đế quốc thực dân. Với cả nước ta, đây là dấu hiệu tích cực cho thấy nhân dân đang làm chủ vận mệnh của mình và đất nước, phấn khởi bắt tay vào xây dựng xã hội mới.
Đây còn là ngày mang ý nghĩa vô cùng đặc biệt đối với sự nghiệp kháng chiến của quân và dân ta. Nó không chỉ mang ý nghĩa giải phóng một thành phố thoát khỏi thực dân Pháp mà nó còn là giải phóng một cơ quan đầu não của dân tộc Việt Nam, giải phóng một lực lượng hậu phương hùng mạnh và vững chắc. Giải phóng thành công thủ đô Hà Nội đã tạo động lực mạnh mẽ để tiến tới giải phóng toàn bộ các thành phố khác, quét sạch hoàn toàn giặc Pháp khỏi đất nước Việt Nam.
Hoạt động chào đón ngày Giải phóng Thủ Đô
Để chào mừng kỷ niệm 68 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2022), các cơ quan, đơn vị của thành phố Hà Nội đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa thể thao sôi nổi, ý nghĩa thu hút đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia hưởng ứng, tiêu biểu như :
Đại hội Đại hội thể dục thể thao Hà Nội lần thứ X
Vào ngày 7/10/2022 Đại hội thể dục thể thao Hà Nội lần thứ X sẽ chính thức được diễn ra. Đây là dịp để các đơn vị sở ngành, đoàn thể, các quận huyện thị xã biểu dương lực lượng, qua đó để động viên, huy động các ngành, các cấp và toàn xã hội cùng vào cuộc để thể thao Hà Nội tiếp tục phát triển bền vững từ phong trào quần chúng đến thể thao thành tích cao. Đại hội cũng là dịp để khẳng định quyết tâm giữ vững và phát triển lên một tầm cao mới của thể thao Thủ đô
Theo thông tin từ Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Đại hội thể dục thể thao cấp cơ sở dịp 10/10 tiếp tục nhận được sự tham gia, hưởng ứng của đông đảo các tầng lớp nhân dân và sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành, các cấp. Đến ngày 30/9, tất cả 579 đơn vị xã, phường, thị trấn, 30 quận, huyện, thị xã, các đơn vị ngành, đoàn thể, cơ quan, xí nghiệp, trường học, lực lượng vũ trang từ cơ sở đến thành phố trên địa bàn Thủ đô đã đồng loạt tổ chức thành công Đại hội thể dục thể thao cấp cơ sở, thu hút trên 800.000 người tham gia. Trước đó, tính đến ngày 15/8, các quận, huyện, thị xã đã hoàn thành tổ chức Đại hội thể dục thể thao cấp xã, phường, thị trấn với tổng số 433.352 người tham gia đạt 100% kế hoạch.
Khai mạc Hội Sách Hà Nội 7/10 hàng năm
Nằm trong chuỗi hoạt động Kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống ngành Xuất bản, In và Phát hành sách Việt Nam (10/10/1952 – 10/10/2022), Hội Sách Hà Nội do UBND thành phố Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo; Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, Cục Xuất bản, In và Phát hành tổ chức cũng sẽ diễn ra từ 7/10-9/10 tại khuôn viên tượng đài Vua Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Với chủ đề Truyền thống và Hội nhập, Hội Sách Hà Nội 2022 là nơi hội tụ rất nhiều hoạt động ý nghĩa xoay quanh chủ đề về sách như: trưng bày, triển lãm sách với chủ đề Truyền thống và Hội nhập; các khu vực giới thiệu sách của các nhà xuất bản, doanh nghiệp phát hành (dự kiến khoảng 200 – 250 gian hàng tiêu chuẩn); tổ chức giao lưu ra mắt sách, hoạt động giao dịch và trao đổi bản quyền; các chương trình giao lưu văn hóa; các cuộc thi và các hoạt động bên lề khác.