Bệnh lý tai mũi họng là nhóm bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em. Ngoài những yếu tố gây bệnh như thời tiết, khí hậu, môi trường, khói bụi…, thói quen không tốt cũng góp phần gây nên các bệnh lý tai mũi họng ở trẻ.
Vậy những thói quen đó là gì? Cách phòng tránh như thế nào? Các bố mẹ cùng tìm hiểu nhé!
1. Ngoáy mũi có thể gây bệnh tai mũi họng
Ngoáy mũi là thói quen thường gặp ở trẻ nhỏ. Thói quen này tuy không nguy hiểm nhưng khiến trẻ gặp một số bệnh lý:
- Chảy máu mũi rất thường gặp ở những trẻ hay ngoáy mũi do làm tổn thương các mạch máu nhỏ vùng mũi trước (điểm mạch kisselbach).
- Ngoáy mũi thường xuyên có thể gây tổn thương da vùng tiền đình mũi gây viêm loét, nhọt tiền đình mũi.
- Ngoáy mũi là con đường đưa virus, vi khuẩn, nấm… từ tay vào mũi khiến trẻ tăng nguy cơ mắc bệnh lý viêm mũi- xoang.
Nguyên nhân khiên trẻ ngoáy mũi có thể do trẻ đang có tình trạng viêm mũi gây ngứa mũi, cản trở đường thở qua mũi, tăng tạo dử mũi làm trẻ vướng hoặc do trẻ khô mũi, có dị vật trong mũi…
Ngoáy mũi là thói quen thường gặp ở trẻ nhỏ.
Bố mẹ cần làm gì?
- Không trách mắng khi trẻ ngoáy mũi mà thường xuyên nhắc nhở trẻ không nên ngoáy mũi.
- Cắt móng tay cho trẻ, dặn trẻ thường xuyên rửa tay sạch sẽ.
- Hướng dẫn trẻ vệ sinh mũi đúng cách như lau mũi nhẹ nhàng bằng giấy sạch hoặc khăn hơi ẩm.
- Nếu trẻ bị ngứa, khô mũi đặc biệt vào mùa hanh, khô hoặc trẻ thường xuyên nằm điều hòa có thể nhỏ mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
- Bố mẹ không ngoáy mũi, không nên bơm rửa mũi. Tránh tổn thương lớp nhầy trên bề mặt niêm mạc mũi.
- Đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng nếu thói quen ngoáy mũi của trẻ không thay đổi hoặc xuất hiện chảy máu mũi để tìm các nguyên nhân viêm, bệnh lý bất thường để điều trị.
Trẻ xì mũi không đúng cách có thể gây vỡ các mạch máu nhỏ ở mũi gây chảy máu mũi.
2. Xì mũi có thể gây bệnh tai mũi họng
Hầu hết mọi người đều cho rằng xì mũi thật mạnh để đẩy dịch, chất bẩn ở mũi ra ngoài. Do đó nhiều bố mẹ hướng dẫn con xì mũi khi thấy con bị chảy mũi, tạo nên thói quen không tốt.
- Xì mũi không đúng cách vô tình tạo áp suất lớn trong hốc mũi, khiến cho dịch mũi bao gồm virus, vi khuẩn, các vi nấm, bụi hóa chất… bị đẩy vào trong xoang mũi gây viêm xoang hoặc bị đẩy lên tai giữa qua vòi tai gây viêm tai giữa cấp, viêm tai ứ dịch, viêm tắc vòi nhĩ…
- Xì mũi mạnh có thể gây vỡ các mạch máu nhỏ ở mũi gây chảy máu mũi.
Khi trẻ bị chảy dịch mũi, ngạt mũi báo hiệu trẻ có bệnh lý mũi xoang. Bố mẹ nên cho trẻ đi khám và điều trị sớm.
Tuyệt đối không tự ý hướng dẫn trẻ xì mũi tránh gây các biến chứng nặng hơn. Thay vào đó bố mẹ có thể hướng dẫn trẻ khịt mũi( hít vào) để dịch mũi chảy xuống họng, sau đó khạc nhẹ nhàng ra ngoài hoặc uống nước ấm để dịch trôi theo đường tiêu hóa.
Nếu trẻ cho vật nhỏ vào miệng có thể khiến dị vật rơi vào đường thở.
3. Cho đồ vật vào mũi, tai, miệng có thể gây nguy hiểm
Thường gặp ở những trẻ ở độ tuổi đi nhà trẻ. Do trẻ hiếu động, tò mò với những vật tròn, nhỏ, bắt chước các bạn khác và trẻ chưa ý thức được về hành động của mình.
Nếu không được người lớn phát hiện, dị vật ở lâu trong tai, mũi sẽ gây đau, viêm ống tai, viêm loét mũi, viêm mũi xoang, chảy máu mũi… Nguy hiểm hơn nếu trẻ cho vật nhỏ vào miệng có thể khiến dị vật rơi vào đường thở, nguy hiểm tính mạng.
Bố mẹ và nhà trẻ nên làm gì để phòng tránh?
- Tránh cho trẻ chơi những đồ chơi, vật dụng có kích thước nhỏ (hạt cườm, nút cao su, nhựa, khuy áo, pin, giấy, hạt chống ẩm, hạt đỗ, đậu…), với một số đồ chơi bao giờ nhà sản xuất cũng ghi chú loại đồ chơi đó cho trẻ bao nhiêu tuổi…
- Phát hiện sớm, đưa trẻ đến bệnh viện, phòng khám tai mũi họng để lấy dị vật.
PGS TS Phạm Thị Bích Đào - BV Đại học y Hà Nội
Giảng viên cao cấp bộ môn Tai mũi họng Trường ĐH Y hà Nội